Παρακολουθήστε το δημιουργό της Μη Βίαιης Επικοινωνίας Marshall Rosenberg να εξηγεί την τεχνική και την ουσία αυτής της διαδικασίας. Ενεργοποιήστε τους ελληνικούς υπότιτλους, ακολουθώντας τις οδηγίες που δίνονται κάτω από το βίντεο.
Τα εισαγωγικά αυτά βίντεο αποτελούν μια έξοχη επιλογή για να έρθει κανείς σε επαφή με τη Μη Βίαιη Επικοινωνία για πρώτη φορά. Σε αυτά τα βίντεο ο δημιουργός αυτής της διαδικασίας Marshall Rosenberg εκφράζει λεκτικά και μη λεκτικά το πνεύμα και την ουσία της Μη Βίαιης Επικοινωνίας. Μπορείτε να χρησιμοποιήσετε αυτά τα βίντεο για να εξασκηθείτε πάνω στη Μη Βίαιη Επικοινωνία, καθώς και για να τη μοιραστείτε με φίλους και γνωστούς.
Είναι δυνατό να διοργανώσετε ενα μικρό εργαστήριο. Παρακολουθήστε τα βίντεο και κάντε τις ασκήσεις όπως ακριβώς και οι συμμετέχοντες του απεικονιζόμενου εργαστηρίου. Στο βίντεο ο Marshall ζητάει από τους συμμετέχοντες να εργαστούν σε 6 συγκεκριμένα βήματα. Το ίδιο ακριβώς μπορούν να κάνουν και οι συμμετέχοντες του μικρού εργαστηρίου που διοργανώνετε στο χώρο σας.
Πιο κάτω θα βρείτε τα περιεχόμενα αυτών των βίντεο, τα οποία θα σας βοηθήσουν να οργανώσετε καλύτερα τη γνώση που προσφέρεται και να τη διαχειριστείτε κατάλληλα είτε για τη δική σας προσωπική εξάσκηση είτε για το μοίρασμα σε μία ομάδα. Επίσης, θα βρείτε διάφορες ασκήσεις που μπορείτε να κάνετε σε επίπεδο ομάδας, ώστε να εμβαθύνετε στη διαδικασία. Κάτι που χρειάζεται να θυμόμαστε είναι ότι η Μη Βίαιη Επικοινωνία χρειάζεται χρόνο για να αφομοιωθεί και ότι αυτή η αφομοίωση χρειάζεται να γίνει με μη βίαιο και υπεύθυνο τρόπο.
| Περιεχόμενα Μέρους 1 | |
|---|---|
| 0.00 - 5:15 | Εισαγωγή, Φυσική Προσφορά, "Ποιος έχει δίκιο" - "Κάνοντας τη ζωή υπέροχη", Τιμωρία - Επιβράβευση. |
| Άσκηση: Θυμηθείτε περιπτώσεις στη ζωή σας όπου η συμπεριφορά σας καθορίστηκε από την τιμωρία ή την επιβράβευση. Πώς αισθάνεστε όταν θυμάστε αυτά τα γεγονότα; Συζητήστε σε τριάδες και στη συνέχεια με όλη την ομάδα. |
|
| 5:15 - 7:22 | Πώς βγήκαμε εκτός τροχιάς, Κάνοντας τη βία ευχάριστη |
| 7:22 - 12:13 | Γλώσσα του τσακαλιού, Ηθικολογικές κρίσεις, Amtssprache |
| Άσκηση: Θυμηθείτε περιπτώσεις στη ζωή σας όπου αποφύγατε να αναλάβετε την ευθύνη για μία πράξη σας, χρησιμοποιώντας εκφράσεις όπως «πρέπει να το κάνω», «έχω υποχρέωση», «έχω καθήκον» κλπ. Πώς θα αιτιολογούσατε την πράξη σας αν η φράση διαμορφωνόταν ως εξής: «Επέλεξα να το κάνω, γιατί...»; Συζητήστε σε τριάδες και στη συνέχεια με όλη την ομάδα. |
|
| 12:13 - 16:10 | Γλώσσα της καμηλοπάρδαλης, Επιλογή και ανάληψη ευθύνης, Παράδειγμα με μητέρα που δεν ήθελε να μαγειρέψει |
| 16:10 - 18:11 | Απορία γονιού που θέλει να επικοινωνήσει περισσότερο με το γιο του, Νίκη ή ήττα |
| 18:13 - 21:24 | Επεξήγηση πρώτου βήματος: Παρατήρηση, Γράψτε κάτι που κάποιος κάνει και δεν σας αρέσει |
| Άσκηση: Σκεφτείτε κάποιον που κάνει κάτι που δεν σας αρέσει (πχ παρκάρει το αμάξι του έξω από την πόρτα σας). Κρατήστε χώρο σε μία σελίδα και στην αρχή της ως βήμα Α καταγράψτε την πράξη του άλλου ατόμου. Φροντίστε να περιοριστείτε μόνο σε μία πράξη, παρόλο που αυτό το άτομο μπορεί να κάνει και άλλα πράγματα που δεν σας αρέσουν. |
|
| 21:27 - 28:08 | Παράδειγμα με διευθυντή σχολείου που "μίλαγε πολύ", Εχθρικά είδωλα |
| 28:13 - 28:34 | Παρουσίαση κουκλών-ζώων |
| 28:37 - 29:56 | "Ο πατέρας μου κατηγορεί τη γυναίκα μου" |
| 29:57 - 30:06 | "Ο γιος μου δεν κάνει τις εργασίες του" |
| 30:06 - 31:47 | "Ο πατέρας μου κάνει σκληρή κριτική και προσβλητικά σχόλια" |
| 31:52 - 33:28 | "Ο αδερφός μου μου φωνάζει" |
| 33:29 - 33:49 | "Ο γιος μου αρνείται να κάνει τις εργασίες του" |
| 33:55 - 34:11 | "Ο άντρας μου δεν μου λέει λόγια που να με αγγίζουν" |
| 34:13 - 34:56 | "Ο μαθητής μιλάει συνεχώς" |
| Άσκηση: Με βάση όλα αυτά που ακούσατε, εξετάστε την πράξη που καταγράψατε στο βήμα Α. Καταγράψατε μια καθαρή παρατήρηση ή προσθέσατε και μια αξιολόγηση; Συζητήστε σε τριάδες και στη συνέχεια με όλη την ομάδα και προσπαθήστε να τροποποιήσετε την παρατήρησή σας, έτσι ώστε να είναι καθαρή χωρίς αξιολογήσεις. Καταγράψτε την καθαρή παρατήρηση κάτω από την αρχική καταγραφή. |
|
| 34:58 - 37:04 | Μπορούν οι αξιολογήσεις να μην είναι βίαιες;, Τραγικές εκφράσεις ακάλυπτων αναγκών |
| Άσκηση: Θυμηθείτε περιπτώσεις όπου κάποιος σας αξιολόγησε με τρόπο που είχε ως αποτέλεσμα να πληγωθείτε. Πώς θα θέλατε να είχε εκφραστεί; Θυμηθείτε περιπτώσεις όπου εσείς αξιολογήσατε κάποιον με τρόπο που είχε ως αποτέλεσμα να πληγωθεί. Πώς θα θέλατε να είχατε εκφραστεί; Συζητήστε σε τριάδες και στη συνέχεια με όλη την ομάδα. |
|
| 37:04 - 37:42 | Επεξήγηση δευτέρου βήματος: Συναισθήματα |
| Άσκηση: Θυμηθείτε το γεγονός που καταγράψατε στο βήμα Α. Αναπνεύστε και αποκτήστε επαφή με το σώμα σας, ώστε να δείτε πώς ακριβώς αισθάνεστε όταν συμβαίνει το γεγονός. Αν υποθέταμε ότι μιλούσατε σε αυτό το άτομο, λέγοντας «Όταν κάνεις αυτό, αισθάνομαι...» Καταγράψτε ως βήμα Β τι ακριβώς αισθάνεστε. |
|
| 38:11 - 39:16 | "Αισθάνομαι ότι πας να με εκφοβίσεις" |
| 39:34 - 39:45 | "Αισθάνομαι προδομένος" |
| 40:21 - 47:18 | Συναισθηματική χειραγώγηση, Παράδειγμα με το γιο του και τα μακριά μαλλιά, Παράδειγμα με τον παλαιστίνο, Η βία φέρνει βία |
| Άσκηση: Εξετάστε το συναίσθημα που καταγράψατε στο βήμα Β. Είναι πραγματικό συναίσθημα σύμφωνα με τη Μη Βίαιη Επικοινωνία ή είναι σκέψη; Τροποποιήστε την καταγραφή σας, ώστε να αποτελεί πραγματικό συναίσθημα. Συμβουλευτείτε, αν το χρειάζεστε, τη λίστα των συναισθημάτων. Συζητήστε σε τριάδες και στη συνέχεια με όλη την ομάδα. |
|
| Περιεχόμενα Μέρους 2 | |
| 00:00 - 01:24 | Με τις ανάγκες αναλαμβάνουμε την ευθύνη για τα συναισθήματά μας, Θυμός-Κατάθλιψη-Ντροπή-Ενοχή |
| 01:29 - 01:55 | Ανάγκες και Στρατηγικές |
| 01:57 - 03:35 | Ισχύς ΜΕ τους ανθρώπους και όχι ΕΠΙ των ανθρώπων |
| Άσκηση: Συνεχίστε την υποτιθέμενη ομιλία με το υποτιθέμενο πρόσωπο, προσθέτοντας ως βήμα Γ την ανάγκη: «Όταν κάνεις αυτό, αισθάνομαι αυτό, γιατί έχω ανάγκη από...». Καταγράψτε την ανάγκη σας. |
|
| 03:35 - 04:56 | Επεξήγηση τρίτου βήματος: Έκφραση Ανάγκης, Οι ανάγκες είναι παγκόσμιες |
| 04:59 - 06:21 | "Έχω ανάγκη να είσαι ειλικρινής", "Έχω ανάγκη να είμαι ελεύθερος" |
| 06:21 - 08:48 | "Πίσω από την ανάγκη μου υπάρχει μια άλλη ανάγκη", Ξέρουμε τι θέλουμε μόνο αφού το πάρουμε |
| 09:14 - 10:10 | "Έχω ανάγκη να μην πληγωθείς", Απόλαυση του πόνου |
| 11:08 - 11:30 | "Έχω ανάγκη να σ' αγαπώ", Ερώτηση: "Μ'αγαπάς;" |
| Άσκηση: Εξετάστε την ανάγκη που καταγράψατε στο βήμα Γ και διαπιστώστε αν είναι μια πραγματική ανάγκη σύμφωνα με τη Μη Βίαιη Επικοινωνία. Συμβουλευτείτε τη λίστα των αναγκών. Τροποποιήστε την ανάγκη σας, αν χρειάζεται. Σχηματίστε ζευγάρια και παίξτε ένα παιχνίδι ρόλου, όπου το άλλο άτομο θα παίξει το ρόλο του προσώπου του παραδείγματός σας. Εκφράστε και τα τρία βήματα: Παρατήρηση, Συναίσθημα, Ανάγκη. Παρατηρήστε και μοιραστείτε πώς αισθάνεστε τόσο εσείς όσο και το άλλο άτομο όταν εκφράζεστε έτσι. Μοιραστείτε με όλη την ομάδα. |
|
| 17:28 - 22:44 | Επεξήγηση τέταρτου βήματος: Αιτήματα θετικής δράσης, Όπως ένα παιδί που ταΐζει μια πάπια |
| 22:51 - 24:01 | "Δώσε μου χώρο..." |
| Άσκηση: Ως συνέχεια στην πιο πάνω ακολουθία, διατυπώστε ένα συγκεκριμένο αίτημα σε γλώσσα που ζητάει θετική δράση (δηλαδή ζητήστε τι νακάνει το άλλο άτομο και όχι τι να μην κάνει). Αυτό είναι το βήμα Δ. Καταγράψτε το. Χωριστείτε σε ζευγάρια και παίξτε παιχνίδι ρόλου με όλα τα βήματα: «Όταν κάνεις αυτό, αισθάνομαι αυτό, γιατί έχω ανάγκη αυτό. Θα ήθελες να...». Συζητήστε με το άλλο άτομο για το πώς αισθάνεται όταν του μιλάτε έτσι και για το αν το αίτημά σας είναι αρκετά ξεκάθαρο ώστε να ξέρει τι του ζητάτε να κάνει. |
|
| 24:01 - 32:33 | Αιτήματα και Απαιτήσεις, Σχολείο με "κοινωνικά απροσάρμοστους" μαθητές |
| Άσκηση: Θυμηθείτε περιπτώσεις όπου κάποιος σας ζήτησε κάτι με όμορφο τρόπο, αλλά τελικά αποδείχτηκε ότι επρόκειτο για απαίτηση. Πώς αισθανθήκατε; Πώς θα θέλατε να το είχει ζητήσει; Συζητήστε σε τριάδες και στη συνέχεια με όλη την ομάδα |
|
| 32:34 - 32:48 | Επεξήγηση πέμπτου βήματος: Πώς αντιδρά η άλλη πλευρά στο αίτημά μας; |
| 32:48 - 33:32 | "Ταράζεται και αμύνεται" |
| 34:00 - 37:53 | "Στρώσιμο κρεβατιού και πλύσιμο πιάτων" |
| 38:05 - 39:01 | "Πώς μιλάς έτσι;" |
| Άσκηση: Ως βήμα Ε καταγράφουμε την αντίδραση που υποθέτουμε ότι θα είχε το άλλο άτομο αν του μιλούσαμε έτσι. Χρειάζεται να είμαστε συγκεκριμένοι όπως στο βήμα Α, δηλαδή να καταγράψουμε μια παρατήρηση της πιθανής αντίδρασής του, όπως για παράδειγμα τα λόγια που λέει, την έκφραση του προσώπου κλπ |
|
| 39:06 - 43:24 | Τρόποι αντίδρασης σε μια απαίτηση |
| Άσκηση: Σκεφτείτε τον τρόπο με τον οποίο αντιδράτε όταν ακούτε μια απαίτηση. Μπορείτε να θυμηθείτε περιπτώσεις όπου έχετε αντιδράσει και με τους τρεις τρόπους αντίδρασης; Πώς αισθάνεστε όταν θυμάστε αυτές τις περιπτώσεις; Αν προτιμάτε να είχατε αντιδράσει με κάποιον άλλο τρόπο, ποιος θα ήταν αυτός; Συζητήστε σε τριάδες και στη συνέχεια με όλη την ομάδα. |
|
| Περιεχόμενα Μέρους 3 | |
| 00:00 - 04:58 | Πώς να ακούμε το "παρακαλώ" και το "ευχαριστώ" στα λόγια των άλλων |
| Άσκηση: Θυμηθείτε τρεις περιπτώσεις όπου κάποιος σας είπε κάτι που σας άγγιξε συναισθηματικά είτε με ευχάριστο είτε με δυσάρεστο τρόπο. Βρείτε το «ευχαριστώ» ή το «παρακαλώ» μέσα στα λόγια τους. Συζητήστε σε τριάδες και στη συνέχεια με όλη την ομάδα. |
|
| 05:01 - 08:04 | Ιστορία με τις καλόγριες |
| 08:05 - 10:35 | Τραγούδι "Words are windows or they are walls" |
| 10:40 - 11:52 | Ακούμε μόνο τα συναισθήματα και τις ανάγκες και όχι τις επικρίσεις |
| 11:52 - 13:16 | "Δεν μπορώ να ελέγξω τον εαυτό μου", Δείχνουμε ότι ενδιαφερόμαστε για την ανάγκη του άλλου, δεν κάνουμε διάγνωση |
| 13:16 - 13:57 | "Παράδειγμα με γιο" |
| 13:59 - 15:37 | "Bullshit" στα καμηλοπαρδαλικά, Η καμηλοπάρδαλη δεν είναι "καλή-γλυκιά" |
| Άσκηση: Το βήμα ΣΤ αφορά την ενσυναισθητική απάντηση που θα δώσουμε σε αυτό που μας λέει το άλλο άτομο στο βήμα Ε. Αυτό που κάνουμε είναι να μαντέψουμε φωναχτά το συναίσθημα και την ανάγκη του. |
|
| 15:37 - 16:18 | "Ότι δεν θα εξαφανιστώ;" |
| 16:27 - 18:12 | "Μιλάς σαν να διαβάζεις βιβλίο", Σιωπηλή ενσυναίσθηση |
| 18:18 - 21:40 | "Φοβάμαι μη γίνω βάρος", Ενσυναίσθηση αντί για παρηγοριά, Ιστορία του ραβίνου, Μην κάνετε τίποτα που δεν είναι παιχνίδι |
| Άσκηση: Μπορείτε να φανταστείτε τη ζωή σας αν ακολουθούσατε πιστά τη συμβουλή «Μην κάνετε τίποτα που δεν είναι παιχνίδι»; Τι αλλαγές θα κάνατε στη ζωή σας; Συζητήστε σε τριάδες και στη συνέχεια με όλη την ομάδα. |
|
| 21:41 - 28:32 | Κατάληξη παραδείγματος με το στρώσιμο του κρεβατιού, "Οι ανάγκες μου δεν μετράνε" |
| 28:36 - 37:41 | Παράδειγμα μιας διαμάχης 39 ετών |
| 37:41 - 39:54 | Αφρικανικές φυλές |
| 39:58 - 40:39 | Κάνει συμβιβασμούς μια καμηλοπάρδαλη; |
| 40:43 - 44:49 | Πώς να φτιάξουμε τη δική μας λίστα αναγκών |
| 44:49 - 45:24 | Προσδοκίες |
| 45:24 - 47:20 | Πώς λέμε "όχι" στα καμηλοπαρδαλικά |
| Άσκηση: Παιχνίδι ρόλων σε ζευγάρια για το «όχι» στα καμηλοπαρδαλικά. Το ένα άτομο ζητάει κάτι και το άλλο του λέει «όχι» σύμφωνα με τη Μη Βίαιη Επικοινωνία. Στη συνέχεια το δεύτερο άτομο ακούει με ενσυναίσθηση το πρώτο. Παράδειγμα: - Θέλεις να πάμε σινεμά σήμερα; - Απόψε θα ήθελα να δω τον αδερφό μου, γιατί μου έχει λείψει και το κανονίσαμε (Αντί να πω ξερά «όχι», εκθέτω τους λόγους για τους οποίους δεν μπορώ να πω «ναι») - Χμμ... (Γκριμάτσα, σιωπή κλπ) - Απογοητεύεσαι, γιατί θέλεις να βγεις να διασκεδάσεις; (Εστιάζω σε συναίσθημα και ανάγκη) Στη συνέχεια μπορεί να ακολουθήσει ένας διάλογος ενσυναίσθησης. Τέλος, μοιραζόμαστε με όλη την ομάδα. |
|
| 47:20 - 48:47 | Παράδειγμα με προϊστάμενο, Δεν λέμε "αισθάνεσαι...", ρωτάμε "αισθάνεσαι...;" |
| 48:48 - 49:25 | Ανάλογα με το περιβάλλον δίνουμε ενσυναίσθηση σιωπηλά ή με λόγια |
| 49:25 - 51:10 | Επίλυση της διαμάχης των 39 ετών |
| 51:15 - 52:40 | Ανάγκη για διαμεσολάβηση |
| Περιεχόμενα Μέρους 4 | |
| 00:00 - 06:19 | Το πένθος της καμηλοπάρδαλης, Ο εσωτερικός δάσκαλος |
| Άσκηση: Θυμόμαστε μια περίπτωση όπου λειτουργήσαμε με τρόπο | για τον οποίο τώρα μετανιώνουμε. Παίρνουμε μια ανάσα και θυμόμαστε τη στιγμή που επιλέξαμε να το κάνουμε. Συνδεόμαστε με τις βαθύτερες ανάγκες που προσπαθήσαμε να καλύψουμε όταν επιλέξαμε να πράξουμε με αυτό τον τρόπο. Παράλληλα, συνδεόμαστε με τις βαθύτερες ανάγκες που μας οδηγούν τώρα να μετανιώνουμε. Αγκαλιάζουμε όλες αυτές τις ανάγκες μας. Σε αυτή την άσκηση εργαζόμαστε μόνοι μας, δίνοντας άπλετο χρόνο στον εαυτό μας και σεβόμενοι τα προσωπικά μας όρια. Όσοι το επιθυμούν μοιράζονται με την υπόλοιπη ομάδα. |
|
| 06:22 - 12:21 | "Θέλω να μιλάω φυσικά και να μπορώ να πω όχι" |
| 12:25 - 14:03 | Ζητάμε συγγνώμη στη Μη Βίαιη Επικοινωνία; |
| 14:03 - 15:36 | "Θέλω να είμαι ευτυχισμένη" |
| 15:44 - 20:32 | "Θα συναντήσω τη μητέρα μου" |
| 20:39 - 24:13 | Απόλαυση του πόνου |
| Άσκηση: Παιχνίδι ρόλων σε ζευγάρια. Το ένα άτομο αρχίζει το μελόδραμα. Το άλλο άτομο επεμβαίνει και φέρνει την εστίαση της συζήτησης σε συναισθήματα και ανάγκες. Παράδειγμα: - Αχ, τι έχω τραβήξει με αυτό τον άνθρωπο που έχει κάνει αυτό και το άλλο...κλπ - (Χωρίς να περιμένει να ακούσει όλο το μελόδραμα) Εννοείς ότι έχεις πληγωθεί πολύ, γιατί δεν παίρνεις την κατανόηση που θέλεις; Κάπως έτσι συνεχίζεται η συζήτηση, με τον ακροατή να φέρνει συνέχεια το θέμα σε συναισθήματα και ανάγκες. Μοιραζόμαστε με την υπόλοιπη ομάδα. |
|
| 24:13 - 25:48 | Πώς διαχειριζόμαστε το μελόδραμα κάποιου ανθρώπου |
| 25:53 - 30:11 | Είναι ένα παιδί υπεύθυνο για τον πόνο του; |
| 30:20 - 42:25 | Πώς να εκφράζουμε και να εισπράττουμε ευγνωμοσύνη στη Μη Βίαιη Επικοινωνία |
| Άσκηση: Θυμηθείτε ένα άτομο για το οποίο αισθάνεστε ευγνωμοσύνη, αλλά δεν είχατε έως τώρα την ευκαιρία να του το εκφράσετε στο βαθμό που θα θέλατε. Χωριστείτε σε ζευγάρια και κάντε ένα παιχνίδι ρόλων, όπου το άλλο άτομο θα παίξει το ρόλο του αγαπημένου σας προσώπου και εσείς θα εκφράσετε ευνγωμοσύνη σύμφωνα με τη Μη Βίαιη Επικοινωνία, δηλαδή ως εξής: «Όταν έκανες αυτό, αισθάνθηκα έτσι, γιατί καλύφθηκε η ανάγκη μου για αυτό. Σου είμαι ευγνώμων γι' αυτό» |